10 Başlıkta Windows Vista Sercvice Pack 1

<strong>Microsoft’un Windows Vista kullanıcılarına sunmayı amaçladığı birinci hizmet paketi (Service Pack 1), şu ana kadar Windows Vista için yayınlanmış tüm güncelleştirmelerin yanı sıra, işletim sisteminin performansını, güvenilirliğini ve güvenliğini arttıran birçok yeniliği de barındırıyor.</strong>

<strong>Windows Vista</strong> Windows Vista, Microsoft’un son kullanıcıya yönelik olarak çıkardığı diğer işletim sistemleri ile karşılaştırıldığında, yapısal olarak en ciddi değişiklikleri içeren “kullanıcı dostu bir işletim sistemi” olarak değerlendirilebilir.

Windows Vista’nın tasarımındaki temel değişiklikler şunlardır: • Ağ iletişim altyapısının baştan yazılması, • Masaüstü yönetim mimarisinin tamamen değiştirilmesi, • Hafıza yönetiminde yeni kuşak donanımları destekleyen değişikliklerin yapılmış olması, • Güvenlik altyapısıyla ilgili radikal değişiklikler yapılması, • Pek çok bileşenin yeni kuşak çoklu çekirdekli işlemcilerle daha verimli çalışacak hale getirilmiş olması, • DirectX 10 grafik altyapısının yeni sürüm grafik kartlarına uygun yepyeni bir mimariyle geliştirilmiş olması, • Windows Vista’nın 64-bit’i doğuştan desteklemesi.

Bu kadar geniş çaptaki değişiklik, bir o kadar geniş kapsamlı test sürecini de beraberinde gerektirdi. Böylece Windows Vista piyasaya çıkmadan önce birçok kapsamlı testten geçirilen bir işletim sistemi oldu. <strong> Service Pack 1</strong> Service Pack, genel anlamda, Microsoft’un toplu güncelleme paketleri için kullandığı isimdir. Amacı, o ana kadar yayınlanmış olan güncellemelerin yanı sıra, sistemin performansını, güvenilirliğini ve güvenliğini arttırıcı düzeltmeleri kullanıcıya toplu bir şekilde sunuyor. Microsoft, Windows Vista Service Pack 1 (SP1)’i bu amaç doğrultusunda tasarlayıp geliştirerek; onu, en kısa sürede kullanıma hazır hale getirilen, en kapsamlı Service Pack olmaya aday kılıyor. Bildiğiniz üzere geçtiğimiz Aralık ayında SP1’in RC (deneme) sürümü, Microsoft’un kendi sitesinde, güncellemeleri test etmek isteyen kullanıcılar için erişilebilir hale getirilmişti. Ocak ortasında, Microsoft, sitedeki RC sürümünü daha güncel bir sürüm ile değiştirdi (RC Refresh). Halen, Vista kullanıcıları, RC Refresh sürümünü Windows Güncelleştir ara yüzü aracılığı ile makinelerine rahatlıkla kurabiliyorlar. RC Refresh sürümü SP1’in son hali olmamakla birlikte, kalite ve içerik açısından son sürüme oldukça yakın duruyor.

SP1 ile Windows Vista kullanıcılarına ulaştırılacak olan değişikliklerin tüm listesine de Microsoft TechNet sitesinden erişmek mümkün.

<strong><em>Değişikliklerin en önemlileri 10 başlıkta şu şekilde sıralanabilir:</em> </strong> <strong>1. Genel Geliştirme ve İyileştirmeler </strong> Windows Vista, etkinleştirilmediğinde, bir süre sonra yavaş yavaş özelliklerini kısıtlamaya başlıyordu. Bu konudaki kullanıcı görüşlerini ve önerilerini değerlendirerek, söz konusu davranış kaldırılarak yerine sadece hatırlatma özelliği eklendi. Hem Windows XP’de hem de Windows Vista’da 4GB hafızaya sahip 32-bit sistemlerde hafıza olduğundan daha az olarak 4GB’ın altında görünüyordu. Bunun başlıca sebebi, donanım kısıtlarından ötürü işletim sisteminin kullanabileceği hafızanın daha az olmasıydı. SP1’le beraber işletim sisteminin kullanabileceği hafıza miktarı yerine, sistemdeki toplam hafıza miktarı gösteriliyor. Bunun desteklenebilmesi için uyumlu BIOS gerektiğinden her sistemde bu değişiklik gözlemlenemeyebilir.

Windows Vista’nın getirdiği yeniliklerden biri de, bir sistem üzerine birden fazla dil desteğinin kurulabilmesiydi. Bu yenilik, birden çok dilde sistem kurulumu ihtiyacı olan firmaların kurulum ve bakım masraflarını azaltmayı amaçlıyordu. SP1’in dil desteği de bu amaca uygun olarak tasarlandı. Bu çerçevede Microsoft iki ayrı SP1 kurulum paketi sunuyor: Birinci paket; İngilizce, Almanca, Japonca, Fransızca ve İspanyolca dillerinin birinin ya da birkaçının yüklü olduğu sistemlere SP1 kurulumu sağlarken; ikinci paket, Windows Vista’nın desteklediği 36 dilin birinin ya da birkaçının kurulu olduğu sistemlere SP1’i kurma yeteneğine sahip. Dil desteği dışında, bu iki paketin içeriği birbirine tamamen özdeştir.

<strong>2. Uyumluluk</strong>

Windows Vista’nın piyasaya sürülmesinden itibaren 2000’den fazla uygulama Windows Vista uyumluluk logosu aldı. Hali hazırdaki kullanıcılar tarafından yollanan hata raporları değerlendirilerek, hem üçüncü parti yazılım geliştiricilerin yazılımlarındaki uyumsuzluk sorunlarını düzeltmeleri sağlandı, hem de işletim sisteminin kendisine uyumluluk güncellemeleri yapıldı. Bunların hepsi hem SP1 içinde bulunmakta hem de Microsoft’un “download” sayfalarından ayrıca indirilebilmektedir.

<strong>3. Daha Yüksek Performans </strong> Performans iyileştirmelerinin etkisi, sistemin donanımına, kullanım senaryolarına ve sistemde kurulu bulunan yazılımlara göre bilgisayardan bilgisayara değişiklik göstermektedir. Bu nedenle, farklı kullanıcılar sistemlerinin özelliklerine göre SP1 kurulumundan sonra farklı performans iyileştirmelerini tecrübe edebilirler.

Bu bilgi notunda yer alan performans ve hız iyileştirmeleri, Microsoft test laboratuvarlarında yapılan ölçümlere dayanmaktadır.

•SP1, Windows Vista’nın,        o Aynı sabit disk üzerindeki dosya kopyalama hızını %25’e varan oranlarda;        o Uzaktan erişilen ve Windows Vista dışında başka bir Windows işletim sistemi kurulu           bulunan bir sistemden, Service Pack 1 kurulu bir Windows Vista sistemine dosya           kopyalama hızını %45’e varan oranlarda;        o Uzaktan erişilen Windows Vista SP1 kurulu bir sistemden, yerel Windows Vista SP1           kurulu bir diğer sisteme dosya kopyalama hızını %50’ye varan oranlarda artırdı. •Büyük görüntü dosyalarının okunma hızı %50 arttırıldı. •Kullanılan bant genişliğinin verimli hale getirilmesi ile birlikte, dosya paylaşım alanlarının gözden geçirilme performansı geliştirildi. •Ekranda değişiklik olmadığı zamanlarda, işlemcinin uyku modunda kalması sağlanarak, özellikle güç tüketiminin önem taşıdığı dizüstü bilgisayarlarında, güç verimliliği arttırıldı. •Sıkıştırılmış bir klasöre dosya ekleme ve sıkıştırılmış bir klasörden dosya açma işlemlerinin hızı arttırıldı. •Sabit diskin devir sayısının düşmesi gereken bazı durumlarda, sabit diskin dönüşünün devam etmesine sebep olan hatanın düzeltilmesi ile güç tüketimi azaltılarak, pil ömrü uzatıldı. •İçeriği çok miktarda dosya içeren klasörlerin taşınma hızları dikkate değer miktarda arttırıldı. •Arka plan Akıllı Aktarım Hizmeti (BITS) kullanılarak yapılan dosya kopyalama işlemlerinin hızı arttırıldı. •Kullanıcının birçok dosya işlemini aynı anda yaptığı senaryolarda Windows Vista işletim sisteminin yanıt verme kabiliyeti arttırıldı. Bu iyileştirmeye bir örnek: dosya silme işlemlerinin hemen ardından yapılan dosya kopyalama işlemlerinin, önceden dosya silme işlemi yapılmamış kadar hızlı bir şekilde tamamlanmasıdır. •JScript ağırlıklı siteler üzerinde, Internet Explorer’ın performansı daha önceki Internet Explorer sürümleri seviyesine çıkartıldı. •ReadyDrive kabiliyeti olan sabit sürücülerin kullanıldığı sistemlerin açılışında gözlenen ve 5 dakikayı bulan gecikme sorunu giderildi. •Windows ReadyBoostTM özelliği olan aygıtlarda sistemin uyku modundan çıkışı sırasında kullanılmak üzere depolanan veri miktarı arttırılarak, sistemin uyku ve hibernate modlarından uyanma hızı arttırıldı. Ek olarak, Windows Superfetch™’e yapılan güncellemeler benzer performans iyileştirmelerini sağladı. •Ağ ara yüzünün otomatik seçim algoritmasının değiştirilmesi ile ağ bağlantı senaryolarında iyileştirme sağlandı. •Fotoğraf ekran koruyucusu kurulu sistemlerde kullanıcı oturumunun açılış hızı arttırıldı. •Oturumun kilitli olduğu bazı durumlarda kullanıcının masaüstüne geri dönüş hızı arttırıldı. •Uzaktan Masaüstü Erişim Protokolü’ne (RDP) yeni bir sıkıştırma algoritması eklenerek, ağ üzerinden görüntü ve video dosyalarının aktarım senaryolarında ağ bant genişliği kullanım verimliliği yükseltildi. •XPS standardını destekleyen yazıcıların performans sorunlarını çözmeye yönelik düzeltmeler yapıldı.

<strong>4. Geliştirilmiş Donanım Desteği ve Uyumluluğu </strong> SP1’le birlikte, yeni Direct3D 10 eklentilerini ve değişikliklerini içeren Direct3D 10.1 de kullanıcıya sunuluyor. SP1, Windows Vista ile beraber gelen bu aygıt, sürücülerinin yeni sürümlerini barındırırken, Windows Vista’yla gelmeyen sürücülerin son sürümlerini Windows Güncelleştir (Windows Update) arabirim adımından ya da donanım üreticisinden edinmek mümkün olabiliyor.

Ayrıca; •802.11n kablosuz ağ standardı taslağının son sürümüne tam destek eklendi. •Taşınabilir aygıtlar için özel olarak tasarlanan, daha yüksek kapasiteyi destekleyen yeni dosya sistemi exFAT eklendi. exFAT, FAT32 dosya sisteminden farklı olarak taşınabilir aygıtlarda 4GB’dan büyük dosyalarla, 1000’den fazla dosyaya izin veriyor. •Yeni nesil SD kart okuyucularına, transfer hızını arttıracak ve CPU yükünü düşürecek olan ADMA desteği eklendi. •MPEG-2 çözümleyicisine Media Center donanımlarından korunmuş içerik çözümleme desteği eklendi. Dijital televizyon ve ağ tabanlı DVD oynatıcılar gibi yeni Windows Media Center Extender türlerine destek sağlandı.

<strong>5. Güvenlik Geliştirmeleri </strong> Service Pack 1, bugüne kadar Windows Vista için çıkmış tüm güvenlik güncelleştirmelerini barındırıyor.

Bu güncelleştirmelere ek olarak,

•BitLocker sürücü şifreleme altyapısına çoklu-faktörlü kullanıcı tanıtım desteği eklendi. Bu sayede BitLocker’la korunmuş sürücülere erişim için bilgisayarın Güvenilir Platform Modülü, bir USB depolama aygıtı ve bir PIN kodu beraber kullanılabilecek. •BitLocker şifreleme desteği Windows Vista Enterprise ve Ultimate sürümlerinde açılış diski dışındaki diskleri de kapsayacak şekilde genişletildi. •Windows Firewall ve IPSec, NSA’in gelişmiş Suite B standartı ile uyumlu şifreleme algoritmalarını destekleyecek şekilde geliştirildi. •DEP (Veri Çalıştırma Koruma) özelliğinin SP1 ile beraber, o anda çalışmakta olan uygulamalara ayarlanabilmesi için yeni programlama arabirimleri yüklendi. Üçüncü parti anti-virüs ve koruma yazılımlarının 64-bit işletim sistemi çekirdeğinin yama koruma mekanizmasıyla çalışabileceği yeni bir programlama arabirimi eklendi. •Windows Güvenlik Merkezi’yle sadece güvenilir uygulamaların iletişim kurabilmesi sağlanarak, arabirimin güvenliği arttırıldı.

<strong>6. Güvenilirlik Geliştirmeleri </strong> Windows Vista SP1 ile gelen güvenilirlik geliştirmeleri PC’ye, donanıma, işletim ortamına ve kullanıma göre değişiklikler göstermektedir. Windows Vista kullanıcıları bu geliştirmelerden farklı seviyelerde fayda görebilirler.

•Windows Vista piyasaya çıktıktan sonra hata raporlama sihirbazı kullanılarak yollanan hata raporları titizlikle incelendi. En yaygın kilitlenme ve çökme sebepleri analiz edilip düzeltildi. •Bilgisayardan bilgisayara (Ad-Hoc) kablosuz bağlantı kurma başarı oranı arttırıldı. •Windows Meeting Space ya da Remote Assistance gibi uygulamaların firewall arkasında bulunduğu durum için, istemciler arası bağlantı başarı oranı arttırıldı. •Aygıt sürücülerine, sistemin “uyku”ya geçişi sırasında, işlerinin yarıda kesilmesini engelleyecek yeni eklentiler yapıldı. •EFS (Şifreli Dosya Sistemi) ile korunan dosyaların yedekleme sistemine dahil edilmesini sağlamak amacıyla, yedekleme yazılımında geliştirmeler yapıldı.

<strong>7. Masaüstü Yönetimi </strong> Ağ hata tespit ve tamir sihirbazının sadece bağlantı sorunlarını değil, dosya paylaşım sorunlarını da tespit edip çözebilmesi sağlandı.

Ayrıca; •Uzaktan yardım (Remote Assistance) kullananların, uzaktan sistem yöneticisi yetkilerini girebilmeleri i için yeni güvenlik ayarları eklendi. •Kullanıcıların ve sistem yöneticilerinin, disk bütünleştiricisinin hangi diskler üzerinde çalışacağını belirleyebilmesi sağlandı. •Uzaktan masaüstü oturumlarında yerel yazıcıların yazdırma hızı arttırıldı. •Yönlendirilmiş dizinlerle çalışırken kullanıcıların çevrimdışı olmalarına rağmen dizinleri değiştirip silebilmeleri sağlandı. Bu değişiklik, özellikle dizin yönlendirmesiyle çalışan kullanıcılar için önem teşkil ediyor. <strong> 8. Kurulum ve Yükleme Geliştirmeleri </strong> 64-bit Windows Vista’nın 32-bit işletim sistemleri üzerinden kurulabilmesi sağlandı. Bu özellikle sistem yöneticilerinin tek bir WinPE (Windows Kurulum Öncesi) arabiriminden aynı anda hem 32-bit hem de 64-bit işletim sistemlerini kurabilmesini sağlıyor. Ayrıca; •Çalışmakta olan bir uygulamayı kapatıp açmadan ya da sistemi yeniden başlatmadan güncelleştirmeyi sağlayan “hot-patching” teknolojisine olan destek genişletildi. •Bir güncelleme kurulumu, başka bir kurulumun tamamlanmasını beklediği için başarısız olursa, beklenen kurulum bittikten sonra, başarısız olanın otomatik olarak, tekrar kurulmayı denemesi için değişiklik yapıldı. •Hali hazırda kurulu güncellemelerin araştırılması hızlandırıldı. <strong> 9. Diğer Sistemlerle Uyumluluk Geliştirmeleri </strong> SP1’deki değişikliklerle, WinSock2 istemcilerinin Windows Server 2008 sunucuları ile, yüksek bant genişlikli ve gecikme süresi uzun olan bağlantılar üzerinden daha verimli haberleşmeleri sağlandı. Bu değişiklikleri göz önüne alarak geliştirilen yazılımlar, bahsi geçen ağ bağlantıları üzerinden, Windows Vista ve Windows Server 2008 sistemlerine büyük miktarlardaki veri aktarımlarını daha verimli yapabilecekler. Diğer yandan bu değişiklikleri dikkate almayan yazılımların performansında herhangi bir değişiklik olmayacak. •SP1 üzerinde, ftp.exe veya TransmitFile/TransmitPackets kullanan diğer uygulamalar aracılığı ile, yüksek bant genişlikli ve gecikme süresi uzun olan bağlantılar aracılığı ile Windows Vista ve Windows Server 2008 sistemlerine yapılan dosya aktarımları daha verimli olacak.

<strong>10. Windows Vista ve Windows Server 2008 </strong> Bir çok sistem dosyası Windows Vista ve Windows Server 2008 ürünlerinde ortaktır. Bu nedenle, sunucu senaryoları için sistem dosyalarında yapılan bazı değişiklikler, istemci açısından kullanılırlığı olmamasına karşın, bir kısım sunucu yeteneklerini Windows Vista işletim sistemine kazandırıyor. Buna bir örnek, Internet Information Services (IIS) 7. IIS, Windows Vista işletim sistemine, web tabanlı yazılım geliştirilme ve yazılımı test etme süreçlerini desteklemek amacı ile eklenmiştir. Öte yandan, Windows Server 2008 ile sunulan IIS, Internet tabanlı performans ve genişletilebilirlik gereksinimleri doğrultusunda tasarlanmış olan temel bir sunucu hizmetidir. Windows Vista Service Pack 1, sistem dosyalarının ortak olması sebebi ile, Windows Server 2008 için tasarlanan tüm bu IIS iyileştirmelerini içermektedir.